Chinese alcohol en zijn belangrijke rol in zaken, relaties en de cultuur

Chinese alcohol, je zult er misschien niet direct aan denken als je aan China denkt, echter speelt het drinken van alcohol een belangrijke rol in de cultuur. China is een van de landen met de hoogste alcohol consumptie per inwoner. Er zijn slechts twee andere plaatsen in de wereld die een hogere alcohol consumptie per inwoner hebben dan China. Dit zijn Tajikistan en Rusland. China heeft zelfs een paar merkwaardige titels op haar naam staan als het op drank aankomt. Welke dat zijn lees je in dit artikel

Verschillende soorten

In China wordt veel Chinese alcohol maar ook westerse alcohol gedronken. Als vrienden samenkomen, als er iets te vieren is, maar ook tijdens zakelijke bijeenkomsten. Dat is iets wat we in Nederland niet echt kennen. Benieuwd naar welke dranken er dan zoal genuttigd worden? Hieronder zie je de top 3 soorten Chinese alcohol die het meeste gedronken worden in China.

#1. Báijiǔ – de meest pure alcohol

Mensen die eerder in China zijn geweest, zullen de naam Báijiǔ vast voorbij hebben zien komen. Het is immers een van de meest populaire dranken in China. Sterker nog, deze dranksoort is zo populair dat het de nummer 1 verkochte drank ter wereld is met meer dan 5 miljard liter per jaar.

Báijiǔ is de meest verkochte drank ter wereld. Ter vergelijking: Er wordt in een jaar net zo veel Báijiǔ verkocht als dat er water wordt gedronken in Monaco.

Báijiǔ is een doorzichtige drank die veel westerse toeristen afschrikt door het hoge alcoholpercentage en het feit dat de ene Báijiǔ de andere niet is. Veel families maken namelijk hun eigen Báijiǔ, wat er al snel voor zorgt dat het een verzamelnaam wordt voor zelfgemaakte drank met een hoog alcoholpercentage.

Echte Báijiǔ of soms shaojiu genoemd is Chinese likeur gedestilleerd uit fruit of sorghum en heeft een alcoholpercentage van 45% of hoger.

Deze drank speelt een belangrijke rol in China die kan worden herleid tot de 13e eeuw. Báijiǔ wordt gedronken in een sociale setting en zelfs in formele setting zoals bijvoorbeeld een zakenoverleg.

Kijk niet gek op als je een vergaderruimte binnenkomt en een enorme fles Báijiǔ ziet staan met een stapel shot-glaasjes. Báijiǔ wordt vaak gedronken om een goede deal te sluiten en om de zaken relatie naar een hoger level te tillen. Je komt daarnaast regelmatig Báijiǔ tegen als je oudere Chinezen met elkaar ziet schaken.

De smaak van Báijiǔ is sterker dan dat van een whiskey en is zelfs door Amerikaanse nieuwszender CBS News bestempeld als “vloeibare scheermesjes”. Laat je dat vooral niet tegenhouden om het eens te proberen. Báijiǔ krijgt zijn unieke smaak en geur door het toevoegen van bessen of kruiden.

De prijs voor een fles Báijiǔ ligt tussen de €1,- en €200. Er zijn natuurlijk ook uitschieters van flessen boven de €1000,-. Als je Báijiǔ wilt meenemen en op zoek bent naar de beste merken, kun je het beste kijken naar Moutai dat gemaakt is in de stad Maotai in Guizhou. Enkele andere merken die je kunt proberen zijn Wuliangye en erguotou.

#2. Huángjiǔ – eeuwenoude alcohol

China liefhebbers zullen naast Báijiǔ ook eens tegen Huángjiǔ aangelopen zijn. Deze drank heeft een rijke historie van meer van 2500 jaar en hoort samen met Báijiǔ en bier tot de oudste alcoholische dranken van de wereld.

黄 Huáng betekent geel, jiǔ 酒 betekent alcohol.
Je spreekt het uit als gwangdjo

Huángjiǔ betekent letterlijk gele alcohol en heeft zijn naam te danken aan de geel bruinige kleur van de drank. Het is een uniek product dat op veel verschillende manieren gebruikt wordt in China. De drank wordt gefermenteerd uit graankorrels zoals rijst of kleverige gierst maar in tegenstelling tot Báijiǔ, wordt het niet gedistilleerd.

Over het algemeen heeft Huángjiǔ een alcoholpercentage tussen 14% en 20% en afhankelijk van de productiemethode varieert de smaak van zuur tot bitter.

Het wordt gezien als een gezonde drank omdat het verschillende voedingsstoffen zoals eiwitten en aminozuren bevat die hart en vaatziekten kunnen voorkomen, de bloedcirculatie kunnen bevorderen en zelfs het hart beschermen. Je ziet deze Huángjiǔ daarom ook vaak terugkomen als onderdeel van TCM (Traditionele Chinese medicijnen).

Naast het gebruik als medicijn wordt Huángjiǔ ook gebruikt als kookwijn, en als drank tijdens een diner. De meest bekende Huángjiǔ kookwijn is Shàoxīngjiǔ dat je in een groot scala van Chinese gerechten ziet terugkomen.

Huángjiǔ is voor China wat bier is voor de westerse wereld. Vondsten uit het oude China hebben vastgesteld dat Chinezen eeuwen geleden al bier maakten waarbij Qu (een soort gist) gebruikt werd. Echter bleek dit toch niet de smaak te hebben waar Chinezen van hielden en werd bier vervangen door Huángjiǔ. Hierdoor raakte bier voor meerdere eeuwen compleet in de vergetelheid tot de 19e eeuw toen de Duitsers een brouwerij opende in Qingdao. Je kunt dus stellen dat de Duitsers en Qingdao bier hebben teruggebracht van weggeweest echter is Huángjiǔ altijd de favoriete gebrouwde alcoholische drank gebleven van de Chinezen en Báijiǔ de favoriete likeur.

De beste plek om Huángjiǔ te proberen is in Shanghai waar de drank zelfs populairder is dan Báijiǔ. Je zult er vele restaurants vinden die een variant van Huángjiǔ gebruiken om mee te koken, en je zult geen menukaart vinden waar geen glas Huángjiǔ op staat. De vleeseters onder ons moeten daarom zeker eens gestoofd varkensvlees met Shàoxīng wijn proberen.

#3. Bier – de lang vergeten Chinese alcohol

Nederland wordt voornamelijk bestempeld als bierland en haar inwoners als bierdrinkers. Maar wist je dat China nog een veel groter “bierland” is? China bezit zelfs het best verkopende biermerk in de wereld, en het gekke is dat waarschijnlijk bijna geen enkele westerling dit merk kent. Ik heb het over “Snow” (雪花啤酒) dat letterlijk vertaald “Sneeuwvlokbier” betekent.

Het best verkochte biermerk ter wereld is “Snow” en dat terwijl veel westerlingen nog nooit van het merk gehoord hebben. Niet gek, want het wordt alleen in China verkocht.

Snow bier is een blonde lager dat tussen de 3 en 3.9% alcohol bevat. Het is een van de bieren die voornamelijk op feestjes gedronken wordt door de zachte smaak en het lagere alcohol percentage.

Ook de speciaalbier niche wordt steeds populairder in China en het zijn niet alleen de westerse brouwers meer die deze bieren op de markt brengen.

Bier schrijf je als: 啤酒 Píjiǔ
Je spreekt het uit als piejdjoo

Een tijdje geleden in 2010 kwamen er steeds meer expat brouwerijen naar China, die de westerse bieren aan de Chinezen en expats kwamen slijten. Nu ontstaan er steeds meer plekken waar je speciaalbier kunt kopen gemaakt met lokale ingrediënten door lokale en expat brouwerijen.

Een mooi voorbeeld is bijvoorbeeld “The Beer Nest” in Chengdu waar Belgische entrepreneur Dieter Vanonckelen een bar oprichtte om de vele expats in China van een koude kletser te voorzien. Het idee sloeg ook aan bij de lokale bevolking. The Beer Nest is namelijk bijna elke avond volledig afgeladen met zowel Chinezen als westerlingen die samen genieten van de vele speciaalbieren op de tap.

Ook niet belangrijk om te vergeten is dat de manier van drinken en smaken verschillen. In China zijn vooral de zoetere bieren met een lager alcohol percentage in trek (rond de 2-3%). Hier in het westen hebben bieren gemiddeld 5% en houden we meer van een bittere smaak. Daarnaast is het in China gebruikelijk dat bier op kamer temperatuur gedronken wordt in lokale restaurantjes. Geen zorgen, wil je liever een koud biertje vraag dan naar een 冰啤酒 “Bīng píjiǔ”, want ze hebben ze vaak ook koud staan.

Chinese alcohol en drank etiquette

Ga je eindelijk de ouders van je Chinese partner ontmoeten, of ben je uitgenodigd voor een zakelijke bijeenkomst met Chinese collega’s? Leer dan vooral een klein beetje Chinees. Daarnaast kun je er van uit gaan dat er drank in het spel gaat zijn. Om te voorkomen dat jij of iemand uit je gezelschap gezichtsverlies leidt nemen we je mee in de belangrijkste drank etiquetteregels en laten we je zien wat de gebruiken zijn. Drinken gaat er in China heel anders aan toe dan in Nederland.

Het uitbrengen van toasts om respect te tonen

Tijdens een diner in China wordt er niet slechts 1x een toast uitgebracht zoals in Nederland maar gebeurt dit de hele avond door. De gastheer of vrouw opent met de eerste toast en in een formele setting zal iedereen aan de beurt komen. De kans is groot dat jij ook de beurt krijgt om een toast te geven. Het is belangrijk om altijd de gastheer of vrouw eerst te laten, vervolgens zal toasten verder gaan op basis van senioriteit.

1. Roep Gānbēi tijdens het toasten en drink je glaasje leeg
   In het Chinees is geen woord zoals proost in het Nederlands. In China roepen ze Gānbēi! Na deze toast wordt er echter geen slokje genomen, maar wordt in de meeste gevallen het hele glas leeg gedronken. Gānbēi betekent letterlijk “Droog kopje” ofwel, drink je hele glaasje leeg.
2. Gebruik twee handen bij het uitbrengen van een Gānbēi
   Als je in China voorwerpen aanpakt van een ander gebruik je altijd twee handen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het aannemen van een geschenk of business card. Het geven ervan doe je ook met twee handen. Als je respect wilt tonen tijdens het toasten pak je jouw glas in je rechter hand en ondersteun deze met je linker tijdens het klinken.
3. Let op de hoogte van je glas ten opzichte van de ander
   Het is gebruikelijk dat je de rand van jouw glas onder het glas houdt van degene met wie je toast. Zorg ook dat er voldoende drank in je glas zit, anders is het niet netjes om te toasten. Het is belangrijk dat de baas, of de oudste persoon aan tafel het glas het hoogst heeft.

Wat moet je niet doen tijdens het drinken?

• Uit de fles drinken in plaats van uit een glas
  Drinken in China doe je vaak in een groep aan een grote ronde tafel. Je treft op tafel altijd glaasjes aan en meestal niet genoeg flessen om iedereen een eigen fles te geven. Dit is met opzet omdat het niet de bedoeling is dat je uit de fles drinkt. Of je nou je eigen Báijiǔ mee hebt genomen of een biertje bij het restaurant hebt bestelt, je scoort de meeste punten als je de drank in een glas schenkt alvorens je het drinkt. Je kunt de aangebroken flessen in het midden van de tafel zetten of op de grond naast de stoel. Pas wel op bij het opstaan om niks om te stoten.
• Alleen drinken, of drinken als je dorst hebt
  Drink niet alleen maar wacht op de uitnodiging om te drinken. Zodra je met anderen gaat drinken zul je zien dat mensen pas een slok van hun drankje nemen zodra ze worden uitgenodigd door de gasheer/vrouw of door iemand aan tafel. Het is niet gebruikelijk dat je tussendoor een slok van je drankje neemt op het moment dat je dorst krijgt. Je dus beter wachten tot iemand je uitnodigt en het glas heft. In een gezellig gezelschap duurt dit niet zo lang;)
• Drank niet aannemen of niet opdrinken
  Het wordt gezien als onbeleefd om drank te weigeren. Chinezen drinken (in formele setting) om een band te vormen of om respect naar elkaar te tonen. Weiger je vervolgens om iemands respect aan te nemen, kan je er voor zorgen dat iemand zich beledigd voelt. Kan je echt niets drinken om medische redenen, geef dit dan voor het diner aan. Je gezelschap zal er dan begrip voor tonen.

Gānbēi verbindt mensen en bedrijven.

Chinezen geloven dat het samen drinken van alcohol helpt in het opbouwen van wederzijds vertrouwen. In de Chinese cultuur zijn mensen niet open in het delen van hun eigen mening omdat deze onderschikt is aan de groep. Tijdens het drinken van alcohol komen deze weggestopte meningen vaak naar boven en helpt het om problemen aan het licht te brengen alvorens ze ontploffen.

Hoe veel je kunt drinken laat ook zien hoe serieus je de (zakelijke) relatie neemt. Daarom zie je senior managers van grote bedrijven die jongere werknemers meenemen als “bedrijfsvertegenwoordigers” in het drinken van alcohol.

Zoals je in dit artikel hebt kunnen lezen is het samen drinken van alcohol een manier om een goede indruk achter te laten in China. Wil je meer weten over de Chinese cultuur en deze beter leren begrijpen? Bekijk dan ook onze andere artikelen over de Chinese cultuur.